PL
EN
DE
Skądże sobie wezmę innego życia… Historia życia Justyny Orzelskiej jako przykład poszukiwania alternatywnej opowieści o sobie – to tytuł prelekcji dr Magdaleny Kowalskiej, którą wygłosiła w piątkowe przedpołudnie (5.09.2023 r.). W gościnne progi Urzędu Miasta Rypin przybyła młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Czesława Lissowskiego wraz z polonistkami Ewą Fede i Ewą Wesołowską. Klasy licealne miały możliwość utrwalenia sobie lektury, którą poloniści omawiają na lekcjach języka polskiego. Spotkanie zorganizowano w ramach akcji „Narodowe Czytanie”, która jest ogłaszana rokrocznie, wydarzeniu patronuje Prezydent RP. Każdego roku jest wybierany z klasyki literatury polskiej tytuł wokół którego przygotowuje się różne programy. Najważniejsze, żeby ustalonego dnia wybrzmiał tekst zaproponowanej przez Kancelarię Prezydenta lektury. Do wspólnej akcji włączają się instytucje, osoby znane, cenione. Ideą tej inicjatywy jest to, żeby o lekturze jak najwięcej wtedy powiedzieć, przeczytać ją, omówić, zachęcić do przeczytania i sięgnięcia po klasykę, która nie zawsze pełni funkcję rozrywkową, ale wrześniowa akcja przypomina nam o naszych dobrach kultury, propagując czytanie literatury najlepszej z najlepszych. Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rypinie zaprosiła w tym roku do przeczytania książki m.in. Burmistrza Pawła Grzybowskiego, starostę rypińskiego Jarosława Sochackiego, radnych miasta i powiatu a także pracowników rypińskiej książnicy. Z ich udziałem nagrano kilkuminutowe filmy, gdzie możemy posłuchać dzieła Elizy Orzeszkowej. Czytaliśmy fragmenty napisanego w 1888 r. Nad Niemnem. Ważną część twórczości Orzeszkowej stanowi nowelistyka, jednak tegoroczna edycja „Narodowego Czytania” należała do rozległej epopei wiejskiej Nad Niemnem, w której oprócz gloryfikacji patriotycznej tradycji powstańczej, apoteozy przyrody, życia zgodnego z jej rytmem, dostajemy plejadę bohaterów, zwłaszcza kobiet. Ich wyraźne portrety nakreślone piórem Orzeszkowej to paleta barwnych, rzadko spotykanych w historii literatury polskiej obrazów psychologicznych. Na jednym z nich postanowiła się skupić dr Magdalena Kowalska, adiunkt na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jest autorką dwóch monografii naukowych, kilkudziesięciu artykułów dotyczących głównie literatury polskiej XIX wieku, prowadzi zajęcia z historii z literatury polskiej i powszechnej, interpretacji tekstów literackich dla studentów polskich i zagranicznych. Dr Kowalska rozpoczęła swój wykład od przypomnienia kilku cytatów przedstawiających główną bohaterkę jej prezentacji, czyli Justyny Orzelskiej, które miały zaprezentować ogląd wielostronny tej postaci. Referentka wybrała określenia, spostrzeżenia, uwagi różnych postaci, czasami samego narratora. Wybrała je w konkretnym celu, miała na myśli odwołanie się do tej właśnie historii życia bohaterki i też do pewnej alternatywności ukrytej w misji Justyny Orzelskiej w ujęciu Elizy Orzeszkowej. Wykładowi towarzyszyła prezentacja slajdów, dzięki czemu młodzież mogła dokładniej przyswoić i zrozumieć treści zawarte w prelekcji.
(NS)
