Pierwsza publiczna czytelnia, powstała w Rypinie w roku 1904. W r. 1916 funkcjonowała już w mieście biblioteka powszechna, utworzona przez Polską Macierz Szkolną na bazie 4350 woluminów, przejętych od rypińskiego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego. W okresie międzywojennym usytuowana w Rynku biblioteka rozwijała się z pożytkiem dla mieszkańców miasta i okolicznych miejscowości.
Podczas II wojny światowej hitlerowcy zlikwidowali bibliotekę. Część książek spalono, wiele uległo zniszczeniu lub grabieży. Ocalały te woluminy, które wypożyczono czytelnikom. Tuż po wojnie solidni Rypinianie mogli zwrócić książki do odradzającej się biblioteki, bowiem już w czerwcu 1945 r. grupa ludzi skupionych wokół inspektora oświaty Wilhelma Kochalskiego i jego żony Heleny- bibliotekarki z Wilna, rozpoczęła akcję zbiórki książek wśród mieszkańców Rypina.
Nasza miejska książnica zainicjowała działalność 1 września 1945 r. jako Powiatowa Publiczna Biblioteka Powszechna w Rypinie. Pierwszym kierownikiem została p. Helena Kochalska. Do końca 1945 r. zgromadzono i wpisano do bibliotecznego inwentarza 740 książek. W roku 1946 kontynuowano zbiórkę, dokonując jednocześnie zakupów na rozwijającym się rynku księgarskim.
Do dzisiaj zachowały się w zbiorach MBP cenne wydawnictwa XIX-wieczne i międzywojenne, które jako dary wpłynęły w owym czasie do biblioteki. Są to książki ze słynnych polskich oficyn wydawniczych, m.in. Orgelbranda, Gebethnera i Wolfa, Książnicy "Atlas", Trzaski-Everta-Michalskiego i innych.
W połowie roku 1947 zbiory biblioteczne liczyły ponad 4 tysiące egzemplarzy. Status biblioteki powiatowej i miejskiej zachowała nasza placówka do roku 1975. Księgozbiór liczył wówczas 38 tysięcy, obsługiwano 2800 czytelników. Po reformie administracyjnej przemianowana została na Rejonową Bibliotekę Publiczną. Jako biblioteka powiatowa, a następnie rejonowa tworzyła sieć biblioteczną w okolicznych miejscowościach, przygotowywała kadry do bibliotek gminnych i wiejskich filii, nadzorowała merytorycznie ich działalność.
Od roku 1991 jest placówką samorządową. Od 23 stycznia 1999 r. jest samodzielna i jako Miejska Biblioteka Publiczna podlega lokalnemu samorządowi- Radzie Miasta Rypina. Od roku 2002 Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rypinie. 20 kwietnia 2007 r. biblioteka zmienia swoją siedzibę, zostaje przeniesiona do budynku przy ul. Warszawskiej 20.
Kierownicy i dyrektorzy
rypińskiej Biblioteki Publicznej:
Helena Kochalska – w latach 1945-1948 r.
Henryka Regel – w latach 1948-1957 r.
Teresa Grzecznowska – w latach 1957-1980 r.
mgr Hanna Buchalska – w latach 1980-2008 r.
mgr Marek Taczyński – w latach 2008-2009 r.
mgr Aleksandra Błaszczak – w latach 2010-2012 r.
mgr Marek Taczyński – od 2013 r.