Wydarzenia, które zorganizowała 4 kwietnia 2023 r. Miejsko-Powiatowa biblioteka Publiczna w Rypinie były propozycjami skierowanymi do dwóch grup. Odbiorcami pierwszego spotkania byli uczniowie szkół ponadpodstawowych. To spotkanie prowadził dr Marcin Lutomierski – filolog polski, specjalista w wydawnictwie Naukowym UMK, wykładowca na Wydziale Humanistycznym tejże uczelni. Spotkanie miało miejsce w sali sesyjnej rypińskiego Urzędu Miasta, uczniowie szkół średnich stawili się gremialnie, aby wysłuchać prelekcji na temat dzieła jednego z wieszczów romantycznych. Tytuł prelekcji brzmiał: „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza jako arcydzieło. Czego się dowiedzieliśmy, a może tylko przypomnieliśmy bądź nieznacznie uzupełniliśmy wiedzę wyniesioną z dawnych szkolnych lat? Znacznie łatwiejsze zadanie mieli uczniowie, którzy mogli zweryfikować swoją bieżącą wiedzę z przekazanymi przez dra informacjami, by „za moment” móc skonfrontować te wiadomości z wielkim wyzwaniem jakie je czeka w maju. Zbliżający się wielkimi krokami egzamin dojrzałości i przygotowania do niego pozwalają mieć pewność, że nakarmieni wiedzą maturzyści tylko przypomnieli i uzupełnili informacje z lekcji języka polskiego i wypadną znakomicie na jednym z ważniejszych egzaminów w swoim życiu. Prezentacja dra Lutomierskiego potwierdziła, że wobec najsłynniejszego poematu wieszcza nie można przejść obojętnie. Najpierw wykazał główne cechy arcydzieła, które charakteryzuje wybitność, znakomitość, oryginalność, wieloznaczność, arcydzieło przekracza dotychczasowe normy, jest podatne na nowe odczytania (interpretacje) i stanowi ważny punkt orientacyjny w przestrzeni tradycji. Prelegent opowiedział o genezie poematu, złożonej gatunkowości. Bogata galeria głównych postaci, problemów również została szczegółowo opisana przez wykładowcę. Przy omawianiu nie mogło zabraknąć wzmianki o tradycjach szlacheckich, głównych wątkach, czy refleksjach społeczno-narodowych. Mimo, że poemat jest niełatwy w odbiorze dla współczesnego czytelnika, jest niejednorodny gatunkowo, wielowymiarowy o wieloznacznej wymowie, to wg dra Lutomierskiego życie (nie tylko to naukowe, z pozycji belferskiej) byłoby jednak uboższe, ponieważ Pan Tadeusz jest opowieścią wciąż inspirującą, która jest nie tylko lekturą szkolną, ale kodem kulturowym, dziełem o uniwersalnym charakterze.
Na drugie spotkanie do Rypińskiego Domu Kultury zaprosiła nas prof. dr hab. Lubow Żwanko – kierownik Centrum Muzealnego oraz profesor Katedry UNESCO Państwowego Uniwersytetu Biotechnologicznego w Charkowie. Od października 2022 r., w ramach programu naukowego Polonista z narodowej Agencji Wymiany Nauki realizuje na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu projekt badawczy. Należy do czołowych ukraińskich badaczy historii społecznej I wojny światowej, szczególnie tzw. osób przemieszczonych-uchodźców i jeńców wojennych, społecznych aspektów ukraińskiej rewolucji 1917-1921, procesów migracyjnych XX i XXI wieku, Polonii Charkowa. Prof. Żwanko przygotowała prelekcję pt. Polacy w dawnym Charkowie. Prelegentka opowiedziała o polskich artystach, naukowcach, architektach, malarzach, poetach (L. Staff, który znalazł w Charkowie azyl w czasie I wojny światowej, tam zostały też wydane 2 zbiory jego wierszy; Bronisława Ostrowska, polska poetka okresu Młodej Polski). Prelekcji towarzyszyła wystawa pt. „Wybitni Polacy związani z Charkowem IXI/XX wieku”.
(NS)