Emigrant, imigrant, uchodźca, azylant – kwestie żywo dyskutowane w Miejsko-Powiatowej Bibliotece Publicznej w Rypinie
Tytuł prelekcji brzmiał „Uchodźcy, imigranci i wygnańcy z krajów muzułmańskich a europejskie tradycje i wartości – czy jest się czego bać?”. Wykładu goście biblioteki wysłuchali w środowe popołudnie (28.09.2016 r.). Przygotowała go dr Agata Jawoszek – absolwentka slawistyki (filologia chorwacka) na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dr Jawoszek studiowała również w Instytucie Filologii Orientalnej UJ na kierunku kulturoznawstwo - cywilizacje Bliskiego i Środkowego Wschodu. Od 2013 r. stażystka w Instytucie Filologii Słowiańskiej UAM w ramach programu Narodowego Centrum Nauki.
Temat został wybrany nieprzypadkowo, był niejako odpowiedzią na sugestie członków Klubu Filozoficznego działającego przy rypińskiej książnicy. Ponadto czytelnicy wypożyczający książki na bieżące tematy społeczno-kulturowe zasugerowali, aby aktualne treści dopełniać spotkaniami z autorytetami w danych dziedzinach. Nasza prelegentka obecnie prowadzi badania nad modelami autoidentyfikacji imigrantów z Bośni i Hercegowiny w krajach Europy Zachodniej, Skandynawii i Turcji, a jej polami badawczymi i zainteresowaniami naukowymi są: kultura i literatura w Bośni i Hercegowinie, kwestie tożsamościowe na Bałkanach, problematyka etniczna skonfliktowanego „sąsiedztwa” na styku kultur, zagadnienia związane z problematyką islamu w Europie, problematyka przemian kulturowych i doświadczeń tożsamościowych w kontekście migracji i przemieszczeń ludności. Dzięki tak rozległemu wachlarzowi zainteresowań dr Jawoszek mogliśmy wysłuchać różnych aspektów przemieszczeń ludności, poruszone problemy pozwoliły na szersze spojrzenie omawianego tematu. Kwestie imigrantów budzą duże emocje, stały się już przedmiotem publicznej debaty, dlatego przyglądanie się im z wielu perspektyw pozwala choćby na sformułowanie poglądu, że nie jest to już tylko zagadnienie polityczne. Prelegentka rozpatrywała temat m.in. w kontekście praw człowieka, kwestii kulturowych, socjologicznych, wyznaniowych. Żeby wdrożyć słuchaczy w tematykę dr Jawoszek zaczęła swoje wystąpienie od pytania czy rzeczywiście istnieje „kryzys imigracyjny” i co to właściwie oznacza zarówno dla tych, którzy opuszczają swoje rodzinne miejsca jak i dla tych, którzy przyjmują cudzoziemców do swoich krajów. Aktualna sytuacja tego zagadnienia nie pozwoliła na pominięcie nomenklatury, mieszczącej się w obszarze tematu. Wyjaśnienie haseł: migracja, uchodźca, wypędzenie, emigrant, imigrant, uchodźca, azylant pozwoliło uporządkować nazewnictwo i przejść do kolejnego punktu tematu. W dalszej części prelegentka rozwinęła wątki migracji z perspektywy kraju przyjmującego, dając opis kilku europejskich modeli społeczeństwa postimigracyjnego. Ten etap wykładu także nie mógł pominąć istotnej roli terminologii, gwoli ścisłości wyjaśniono czym są: asymilacja, integracja, marginalizacja i gettoizacja. Następny element prelekcji zakładał przedstawienie i omówienie faz emocjonalnych towarzyszących często imigrantowi po migracji. Te fazy to najczęściej ulga, bezpieczeństwo, nostalgia, bunt, kryzys tożsamościowy, rozpacz, radykalizacja; mogą, ale nie zawsze muszą wystąpić wszystkie. Ostatnia podjęta kwestia objęła wspólne rozważania na temat prawd i mitów dotyczących migracji. Wykładowczyni wraz z gośćmi usiłowali odpowiedzieć na podstawowe pytanie, jakie często każdy z nas w takich okolicznościach sobie zadaje, mianowicie czy są podstawy do obaw, strachu przed zjawiskiem migracji. Żywa dyskusja, mnogość pytań kierowanych do prelegentki utwierdziły organizatorów w przekonaniu, że warto wychodzić z propozycjami tematów dziejących się „tu i teraz”.
(Natalia Baran)