Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rypinie - biblioteka.rypin.eu

W ramach „Tygodnia Bibliotek” przygotowaliśmy dla młodzieży licealnej „Lekcję czytania”. Jest to kolejna z wielu propozycji wpisujących się w coroczne wydarzenia, jakie mają miejsce zawsze w maju. Tym razem z naszego pomysłu skorzystali uczniowie klas humanistycznych Zespołu Szkół nr 1 (Liceum Ogólnokształcące) w Rypinie. Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rypinie zaprosiła do przeprowadzenia warsztatów teoretyczno-literackich dr Mirosławę Radowską-Lisak, która jest adiunktem w Zakładzie Literatury Polskiej Romantyzmu i Pozytywizmu. W obszarze jej zainteresowań naukowych są: proza XIX w., motywy wiejskie w literaturze, literatura ludowa, socjologia literatury, socjologia wsi. Prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu historii literatury, historii literatury pozytywizmu i literatury powszechnej oraz seminarium dyplomowe.
Dr Radowska-Lisak zaprosiła na lekcję czytania, a właściwie na spotkanie, dla którego pretekstem był wiersz Ewy Lipskiej pt. Korytarz, z roku 1970 (Drugi zbiór wierszy). Wiersz już nie najnowszy, jednak ta wiedza z żaden sposób nie dezaktualizuje przesłania utworu. Podkreślony został fakt, że spotkanie ma na celu przede wszystkim uczczenie święta poezji, poprzez wspólne czytanie, wspólne odkrywanie tajemnicy tego utworu. Wykładowczyni wyszła od pytania, kiedy przypada święto poezji. Jest to dzień z punktu widzenia każdego humanisty bardzo ważny. Święto poezji obchodzimy w pierwszy Dzień Wiosny. Dzień ten, oficjalnie uznany za jej święto jest hołdem dla wszystkich miłośników liryki. 15 maja nie obchodziliśmy dnia poezji, jednak data została wybrana nieprzypadkowo, spotkaniu w bibliotece bardzo sprzyjała, ponieważ w Toruniu, z którego przybyła wykładowczyni rozpoczął się Majowy Buum Poetycki - festiwal poezji niezależnej.
Dr Radowska-Lisak wymianę wrażeń po przeczytaniu wiersza rozpoczęła od znamiennego pytania cytatu z Edwarda Stachury – „Wszystko jest poezja”? Teza, że wszystko może się stać przedmiotem opisu lirycznego, każe się również zastanowić czy czytamy tę poezję. Z jednej strony wywodzimy się z kraju, w którym mamy mnóstwo poetów, całkiem sporo się wydaje tomów poetyckich, ale z ich czytaniem bywa różnie. Wbrew obawom okazało się, że nasi młodzi słuchacze czytają, poezja nie gości tylko na zajęciach języka polskiego, licealiści sięgają po współczesną poezję bez lekturowego przymusu. To zaprzecza tezie, że poezja jest twórczością dla wybranego odbiorcy. Spotkanie na pewno większość utwierdziło w przekonaniu o egalitarnym charakterze poezji. Dziś każdy w gąszczu różnych propozycji poetyckich znajdzie coś dla siebie, ponieważ jedną z jej podstawowych cech jest to, że intryguje i kusi czytelnika swoją wieloznacznością. Dlatego szukamy do niej klucza, znaków, tropów, śladów, po to, aby dotrzeć do sedna jej materii. Dr Radowska zaproponowała licealistom kilka kluczy do jej interpretacji.
Ciekawostką dla uczniów okazały się trzy metody, sposoby rozumienia poezji. Metody te, to podpowiedzi osób, które interpretacją i analizą wierszy zajmują się zawodowo. Pierwsza metoda (wg Piotra Michałowskiego) zaleca przyjrzenie się utworowi z perspektywy portretu nie zaś panoramy, należy to robić niespiesznie i wnikliwie, tak jakbyśmy mieli do dyspozycji mikroskop zamiast lunety, ogarniającej szerszą perspektywę. Marian Stala zaleca w swoim programie krytycznoliterackim być „blisko wiersza”, być nieustępliwym i nie rezygnować z interpretacji, nawet jeżeli nie wszystko wydaje nam się na początku jasne. Natomiast Andrzej Stoff przekonuje, że powinniśmy być podejrzliwi w stosunku do słowa, nie powinniśmy od razu zaufać sobie i słowom, które wydają nam się natychmiast jasne i czytelne. Te wskazówki na pewno pomogły uczniom w interpretacji Korytarza. Jeden utwór może bowiem mobilizować, motywować do różnych refleksji, a dyskusja jest niezbędna, bowiem pozwala szukać argumentów. Na koniec pojawiło się to samo pytanie, które rozpoczęło warsztaty, dr Radowska jeszcze raz chciała usłyszeć od uczniów odpowiedzi na pytanie, po co nam poezja i czy coś wnosi do naszego życia. Aktywność młodzieży potwierdziła sensowność i zasadność lekcji z poezji.
Warsztaty teoretycznoliterackie wcześniej były realizowane w ramach projektu Fundacji Tygodnika Powszechnego pod nazwą „Lekcja czytania”. Tegoroczne majowe warsztaty przeprowadzone w rypińskiej książnicy są pokłosiem podpisania umowy między Miejsko-Powiatową Biblioteką Publiczną w Rypinie a Wydziałem Filologicznym UMK w Toruniu.

 

(Natalia Baran)